I. Đặt vấn đề
Để đáp ứng được yêu cầu vận hành lâu dài và ổn định. Tổ máy phát điện thuỷ lực có yêu cầu kỹ thuật rất nghiêm ngặt về độ vuông góc mặt gương ổ đỡ, độ đồng tâm trục tổ máy rất cao (Độ vuông góc mặt gương cho phép ≤0.01mm/m; độ đồng tâm tại vị trí khớp nối trục tuabin- máy phát ≤0,02mm/m).
Nên hiện nay, việc căn chỉnh chủ yếu vẫn do chuyên gia nhà thầu cung cấp thiết bị nước ngoài thực hiện (Nga, Ấn Độ, Trung Quốc…). Chi phí thuê chuyên gia căn chỉnh thường rất lớn, không chủ động được về thời gian, tiến độ thực hiện công việc.
Trước đây các đơn vị thực hiện chủ yếu theo kinh nghiệm. Phải căn chỉnh tháo ra lắp vào nhiều lần để thu hẹp dần giá trị độ không vuông góc mặt gương. Do không có phương pháp tính toán cụ thể nên thời gian tiến hành rất lâu, phụ thuộc nhiều vào yếu tố may mắn
Qua thực tế quá trình thực hiện công việc đại tu sửa chữa rất nhiều nhà máy, kết hợp với nghiên cứu tìm hiểu tài liệu. Tác giả đã đề xuất và thực hiện thành công Giải pháp tổng thể căn chỉnh độ vuông góc mặt gương ổ đỡ, độ đồng tâm trục tổ máy phát điện thuỷ lực trong quá trình lắp đặt, sửa chữa. Thời gian thực hiện nhanh chóng, đảm báo độ chính xác rất cao.
II. Nội dung chính của giải pháp
*Nhiệm vụ:
- Căn chỉnh độ vuông góc mặt gương ổ đỡ máy phát
- Căn chỉnh độ đồng tâm tại vị trí khớp nối trục tuabin và trục máy phát
* Mục đích:
- Đưa các giá trị độ đảo trục, độ vuông góc mặt gương về giá trị cho phép theo yêu cầu của nhà chế tạo nhắm mục đích tổ máy hoạt động đúng theo tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn, ổn định lâu dài.
Hình 1: Sơ đồ, nhiệm vụ căn chỉnh tổ máy
1. Cơ sở lý thuyết căn chỉnh độ vuông góc mặt gương ổ đỡ
* Công việc chuẩn bị trước khi căn chỉnh:
- Chỉnh sơ bộ độ thăng bằng của mặt gương trên các tấm séc ment ổ đỡ (kiểm tra bằng livo 0,02mm/m).
- Gông 04 tấm séc ment ổ hướng trên vào ngõng trục ( gông chặt ở mức độ vừa phải để tổ máy có thể quay được)
- Quay máy bằng tay, ghi lại giá trí độ đảo trục tại các vị trí ÔHT, ÔHD, (KNMF).
- Từ độ lệch tâm trục và hướng nghiêng trục xác định được độ không vuông góc và hướng nghiêng tương ứng của mặt gương ổ đỡ. Từ đó tính toán ra độ dày, hướng cần cạo, mài mỏng tấm phíp đệm để mặt gương ổ đỡ vuông góc với trục.
Kiểm tra độ vuông góc mặt gương ổ đỡ- TĐ Suối chăn 2 công suất 2 x 08MW- Văn Bàn – Lào Cai
2.Cơ sở lý thuyết căn chỉnh độ đồng tâm khớp nối trục tuabin – máy phát.
Sơ đồ căn chỉnh khớp nối trục tuabin- máy phát
Việc lắp, căn chỉnh khớp nối trục tuabin- máy phát sẽ thực hiện sau khi hoàn thành công việc căn chỉnh độ vuông góc mặt gương ổ đỡ.
Nguyên lý căn chỉnh cũng tương tự như việc căn chỉnh mặt gương. Cụ thể:
a. Lắp, xiết chặt theo tiêu chuẩn các bu lông nối trục tuabin- máy phát
b. Quay máy bằng tay, đo lấy số liệu độ đảo trục trên các đồng hồ so đặt tại ổ hướng trên, ổ hướng tuabin
c. Tính toán độ lệch tâm của mặt bích khớp nối trục tuabin với mặt bích khớp nối trục máy phát.
d. Trên cơ sở đó tính toán giá trị độ dày tấm căn thép cần đệm vào giữa 2 bề mặt mặt bích khớp nối trục.
Căn chỉnh độ đồng tâm khớp nối trục tuabin máy phát- TĐ Sử Pán 2- T11/2017
III. Khả năng áp dụng của giải pháp.
Giải pháp đã được Công ty Cổ phần thuỷ điện Thác Bà áp dụng thành công trong việc đại tu, tháo rút lõi Rôtor Nhà máy TĐ Sử Pán 2- Sapa- Lào Cai. Lắp mới hoàn toàn phần thiết bị cơ khí tổ máy- Nhà máy thuỷ điện Suối Chăn 2- Văn Bàn- Lào Cai
Việc làm chủ công nghệ căn chỉnh trong việc lắp mới, đại tu tháo rút Rotor với độ chính xác cao, thời gian nhanh chóng với chi phí thấp hơn nhiều so với việc thuê chuyên gia nước ngoài hoặc các đơn vị lắp máy chuyên nghiệp. Giải pháp này hy vọng sẽ đem lại tiềm năng lớn trong việc hợp tác giữa TĐ Thác Bà và các đối tác trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ kỹ thuật.