Thị trường VCGM dự kiến chia làm 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Vận hành theo thị trường ảo. Tất cả các nhà máy thuộc đối tượng tham gia VCGM đều phải tham gia chào giá. Tuy nhiên, việc chào giá, lập lịch và thanh toán chỉ thực hiện trên giấy để các đơn vị làm quen. Việc điều độ và thanh toán thực tế vẫn thực hiện theo hợp đồng. Thời gian này các nhà máy chưa bị bất kỳ ảnh hưởng nào đến chi phí phát điện;
Giai đoạn 2: Việc chào giá, xếp lịch và huy động sẽ bắt đầu thực hiện theo bản chào nhưng việc thanh toán vẫn thực hiện theo giá hợp đồng
Giai đoạn 3: Sẽ thực hiện chào giá, xếp lịch và huy động theo bản chào, việc tính toán thanh toán sẽ theo thị trường nhưng chỉ thực hiện thanh toán thực tế theo thị trường với các đơn vị có đủ điều kiện tham gia thị trường VCGM. Khi đó, các nhà máy tham gia thị trường điện sẽ chịu tác động trực tiếp đến giá điện và doanh thu.
Trong tổng số 73 nhà máy điện có công suất lớn hơn 30MW tham gia trong giai đoạn này, sẽ có 48 nhà máy điện trực tiếp chào giá trên thị trường (đến cuối năm sẽ có 55 nhà máy trực tiếp chào giá). Tổng công suất đặt của các nhà máy điện trực tiếp chào giá trên thị trường chiếm 61% công suất đặt toàn hệ thống. Nhà máy Thủy điện Thác Bà là một trong 8 nhà máy điện thuộc EVN tham gia Thị trường phát điện thí điểm; Các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu như Sơn La, Hòa Bình, Ialy…không tham gia chào bán trên thị trường và được vận hành trên cơ sở phối hợp tối ưu giữa các chức năng phát điện với nhiệm vụ xã hội như chống lũ, tưới tiêu…
Như vậy, việc vận hành thị trường phát điện cạnh tranh thí điểm không ảnh hưởng đến cơ chế quản lý, điều hành các nhà máy điện hiện nay. Nhà nước sẽ tiếp tục nắm giữ các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa quan trọng về kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng. Các nhà máy điện còn lại thuộc sở hữu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ được tổ chức lại thành các Tổng Công ty phát điện độc lập nhằm tăng quyền chủ động, nâng cao khả năng cạnh tranh của các đơn vị này khi tham gia vào thị trường, đồng thời đảm bảo tính công bằng, minh bạch trên thị trường phát điện cạnh tranh. Trước mắt, các Tổng công ty phát điện này sẽ tiếp tục trực thuộc EVN.
Để chủ động vận hành Thị trường, cùng với các đơn vị liên quan, Công ty CP Thủy điện Thác Bà đã cử các kỹ sư, chuyên viên tham dự các lớp tập huấn về phương thức và kỹ năng chào giá. Trong tuần đầu tiên áp dụng chào giá, tổ Thị trường điện của Công ty đã triển khai các bước và vận hành khá hoàn hảo từ khâu tính toán đến lập bảng giá chào nhằm đạt hiệu quả tối ưu, tránh lãng phí nhiên liệu và tuổi thọ thiết bị, tăng hiệu suất của các tổ máy.